Vijf ASKO-collega’s reisden af naar Kenia om workshops te geven en om daarna mee te kijken op scholen. Susan Donders, werkzaam op basisschool De Nieuwe Jozef in Weesp, is een van hen. Naast dat ze terugkijkt op een fantastische, leerzame ervaring waren er ook dingen die ze schrijnend vond, zoals bijvoorbeeld klassen met 90 (!) kleuters. “Ik heb vooral genoten van hoeveel er gezongen en gedanst kan worden op een korte lesdag. Wat wordt op die manier de woordenschat mooi uitgebreid.”
Namens ASKO mocht ik met vier collega’s afreizen naar Diani Beach in Kenia, om van daaruit scholen in de omgeving van Shimba Hills te bezoeken en begeleiden. Ik heb mijn ogen uitgekeken en genoten van de prachtige omgeving. Uiteraard zie je een land dat totaal andere uitdagingen kent dan wij hier in Nederland.
Activerende leervormen en ‘energizers’
In het dagelijks leven werk ik in groep1/2 en in Kenia lag mijn focus dan ook bij de kleuters. Samen met een kleutercollega uit Den Bosch heb ik het eerste weekend een tweedaagse workshop voor 36 Keniaanse kleuterleerkrachten verzorgd. Onze opdracht was om vooral activerende leervormen en ‘energizers’ aan te bieden. Op de eerste workshopdag oefenden we met de deelnemers onder andere de coöperatieve werkvorm ‘binnenkring buitenkring’. Deze werkvorm was daar geheel onbekend en moesten we dus echt stap voor stap uitleggen. Wij hebben dit als kennismakingsopdracht ingezet, waarbij twee deelnemers elkaar bevroegen over hun successen in het onderwijs, de reden waarom ze voor het onderwijs gekozen hebben en lessen van de week daarvoor waar ze trots op waren . Streven van de organisatie die de Kenia-reizen organiseert, Teachers4Teachers, is ‘To meet, to connect, to learn”. Op kennismaken, op het ‘connecten’, hebben we dus flink ingezet.
Onbekend: bingo, memorie en mikado!
Met veel enthousiasme en plezier hebben wij tijdens een workshop de Keniaanse deelnemers verschillende spelletjes geleerd, die zij in circuitvorm zouden kunnen aanbieden, waarmee allerlei vaardigheden geoefend kunnen worden. Tot onze verassing was bingo, maar ook memorie, mikado en Wie ben ik? totaal onbekend. Na de workshopdagen bezochten we enkele deelnemers en mochten we een ochtend meedraaien bij hen in de klas. Het was heel leuk om te zien dat de spelletjes de daaropvolgende dagen al in de klas ingezet werden! De kinderen waren laaiend enthousiast en betrokken. Iedereen deed enthousiast mee. Ze hielpen elkaar wanneer dit nodig was. We vroegen de leerkracht om eens even te komen zitten en te observeren. Stralend van trots vertelde ze dat ze al veel meer onderlinge communicatie zag in de klas. En dat iedereen, de snellere en de wat minder snel lerend leerlingen, allemaal mee konden doen en plezier hadden. Er was zelfs al nagedacht over een ander gebruik van de spelletjes, of variaties van de memorie of bingokaarten. Daarnaast vertelden verschillende leerkrachten ons dat ze sinds het inzetten van een spelcircuit een stuk minder moe waren aan het eind van een werkdag. Ik realiseerde me aldaar dat ik zelf deze spelletjes ook weer wat vaker kan en moet inzetten.
Met weinig veel bereiken
Het is mooi en goed om te zien dat het onderwijs niet afhangt van de mooiste en de duurste materialen. Je kan met weinig spullen toch zoveel bereiken. En het maakt je alleen maar creatiever in het nadenken over hoe je je doel wilt bereiken. De eerlijkheid gebied me wel om te zeggen dat ik sommige dingen ook wel schrijnend vond. Ik schrok van klassen met 90 kleuters. Of van een plaggenhut waar slechts 6 planken in liggen, zodat de kinderen daarop kunnen zitten in een verder compleet leeg lokaal. En toch straalde de juf van trots. De school was gebouwd door de ouders. Er konden nu meer kinderen dichtbij huis naar school. Voorbij mijn Westerse bril zie ik absoluut de meerwaarde. De saamhorigheid, de behulpzaamheid, de warmte en betrokkenheid van de mensen daar vond ik zo mooi.
“Happy to share, happy to share”
Het bezoek aan Kenia deed mij realiseren hoe individualistisch het hier in Nederland vaak is. Wij hebben elkaar minder hard nodig om ons hoofd boven water te houden en wij houden van en geloven in onze zelfstandigheid. Dat is ook wat waard, maar het liedje dat mij de afgelopen dagen misschien wel het meest is bijgebleven is “Happy to share, happy to share, when another’s begging, that’s why we’re here. Turn around and meet your neighbour, that’s why we’re here”. Zowel tijdens de workshopdagen als tijdens de schoolbezoeken van de ECDE (kleuters) hoorden wij dit lied veelvuldig. Wanneer er eten verdeeld werd, wanneer er over de verdeling van reiskosten gesproken werd. Alles wordt gedeeld en er wordt gezorgd dat er niemand te kort komt. Hartverwarmend.
Uitbreiden woordenschat
Ik heb genoten van hoeveel er gezongen en gedanst kan worden op een lesdag. Wat wordt op die manier de woordenschat mooi uitgebreid en wat straalt het plezier er bij de meesten van af. Wat ik daarnaast erg leuk vond, is dat we in Kenia met allemaal enthousiaste onderwijsmensen waren, uit allerlei verschillende werkvelden en verschillende regio’s. (Oud) schooldirecteuren, leerkrachten uit het VO, de groepen 3 t/m 8 en kleuterjuffen. Leuk om ook eens mensen van andere scholen en andere werkvelden dan kleuters te spreken, om ons samen te verwonderen en van hen te leren en samen verhalen te delen.
Nog lang niet alle indrukken hebben een plekje gevonden. Ik had het voor geen goud willen missen.
