Een column van Jasper Schagen, leerkracht op basisschool de Archipel. "Een van mijn kinderen in de klas vroeg, na de bestorming van het Capitool, waarom je niet gewoon toegeeft dat je hebt verloren."
De leerkracht is een rolmodel voor kinderen. Hij of zij laat kinderen niet alleen zien hoe je een som uitrekent, maar ook hoe je met elkaar om gaat. Hoe zeg je sorry, en waarom? Elkaar begrijpen en respecteren is iets waar ik wekelijks de nodige tijd in stop. Maar hoe wankel is die positie van rolmodel als de andere volwassenen niet meewerken?
Heet hangijzer
Afgelopen donderdag fietste ik ‘s ochtends naar school. Op donderdag en vrijdag doe ik daar de noodopvang voor de 8 kinderen uit mijn klas die daar gebruik van maken. Fijn om weer even op de fiets te zitten in plaats van thuis in een kamertje gelijk achter de computer te duiken. Ik luister al fietsend altijd een stukje radio terwijl ik over het nog donkere water richting Durgerdam, vuurtoreneiland en even later Almere kijk. Een heerlijk begin van de ochtend. Om half 8 pak ik altijd nog een stukje nieuws mee en wat me aangreep was deze zin: ‘Rotterdam denkt er over na om excuses voor haar slavernijverleden aan te bieden.’ Er kwamen bij mij gelijk talloze vragen naar boven. Veel tijd om daar bij stil te staan had ik niet, want de volgende zin denderde er achteraan: ‘Er wordt nu onderzocht wat de gevolgen daarvan zijn.’ Nu was de chaos compleet. Natuurlijk wist ik al dat dit een nogal heet hangijzer is in Nederland. Die excuses. Het schrijnende is dat iedereen weet dat het moet, maar ja, het kost zoveel geld hè?
"Veel van wat er in de wereld gebeurt is ontzettend complex en lijkt door kinderogen opeens een stuk eenvoudiger."
De wereld op zijn kop
Tegelijkertijd krijgt het (basis)onderwijs al jaren meer en meer een opvoedende en vormende taak. We moeten bij de kinderen aanleren en corrigeren wat ons volwassenen niet lijkt te lukken. Sorry zeggen en de consequenties dragen. Stel je voor dat kinderen hun problemen op z’n Rotterdams zouden oplossen. ‘Oké, ik heb hem een bloedneus geslagen, maar ik wil eerst weten of het gebroken is voordat ik sorry zeg, want als ik verantwoordelijk ben zijn de kosten voor mijn ouders en we zijn niet verzekerd. Daarbij betalen we deze maand al extra vaste lasten omdat ik nu steeds thuis naar de wc moet en mama’s werk het water en toiletpapier niet wil vergoeden. Dus of ik dat gedaan heb en mijn excuses maak? Nee, maar ik zal mijn medeleven uiten.’ Het is de wereld op zijn kop en volgens mij kunnen wij volwassenen nog best wat van kinderen opsteken in dit geval.
De samenleving: een klas in het groot
Veel van wat er in de wereld gebeurt is ontzettend complex en lijkt door kinderogen opeens een stuk eenvoudiger. Een van mijn kinderen in de klas vroeg, na de bestorming van het Capitool, waarom je niet gewoon toegeeft dat je hebt verloren. Tsja, goede vraag. Als je toegeeft, ben je schuldig. En dan krijg je straf. Eerlijkheid duurt het langst lijkt bij volwassenen niet op te gaan. Moeten we niet eens de hele situatie omdraaien? Niet: de klas is een samenleving in het klein, maar: de samenleving is een klas in het groot. Dan bepalen we vooraf met z’n allen de regels en consequenties van deze superklas en hangen die op een groot spandoek aan het Capitool. En aan de Euromast. Ik ben benieuwd hoe snel Trump en Rotterdam met hun ouders bij de directie zitten.
