De Admiraal de Ruyterschool heeft een leerlingenraad
De Admiraal de Ruyterschool heeft, als een van de weinige ASKO-scholen, een leerlingenraad. Directeur Saskia van Caem kan dit van harte aanbevelen.
School voor en door kinderen
Binnen de ASKO kunnen leerkrachten en ouders, via bijvoorbeeld een Ouderraad en de Medezeggenschapsraad, invloed uitoefenen op het beleid en de gang van zaken op scholen. ‘Dan is het toch gek als de kinderen op hun school geen orgaan hebben om hun stem te laten meetellen?’ vroeg Saskia van Caem, directeur van de Admiraal de Ruyterschool, zich af. Dus zette zij op haar school een leerlingenraad op.
Onlangs voltooide Anne Bertrand, een studente van de universitaire Pabo (UPvA), een onderzoek met handvatten voor het opzetten van een leerlingenraad. Daarin staan aanvullende redenen vermeld die scholen ertoe brachten met een leerlingenraad te beginnen:
- Leerlingen hebben invloed op de school en voeren groepsoverschrijdende discussies
- Leerlingen denken mee over de school en leren verantwoordelijkheden te dragen
- De leerlingen zijn de belangrijkste partner van de school
- Er moet meer met en niet alleen over de leerlingen worden gepraat.
Samen schoolregels maken
Op de Adm. De Ruyterschool vaardigen de groepen 1 tot en met 8, dus zowel kleutergroepen als onder- en bovenbouw, een vertegenwoordiger af naar vergaderingen van de leerlingenraad. Wie die afgevaardigde is: dat wordt per groep verschillend bepaald. In de bovenbouw bijvoorbeeld via een verkiezing, in de kleutergroepen gebeurt vaak dat de leerkracht een kind uit zijn of haar klas aanwijst.
Saskia van Caem zit de vergaderingen voor. Allereerst stelde ze met de leerlingenraad nieuwe schoolregels vast. ‘De kinderen kwamen met het idee om van die regels meer te maken dan een opsomming van tekst met een lijst erom heen. Ze stelden voor om de regels op een meer aansprekende manier, namelijk via tekeningen, weer te geven. Een vormgever legt hier nu de laatste hand aan. De tekeningen komen in de hal bij de ingang te hangen, zodat alle kinderen ze goed kunnen zien.’
Wij willen een voetbalveldje!
Het gebeurt volgens Saskia vaker dat leerlingen iets inbrengen, wat volwassenen niet makkelijk zelf hadden kunnen bedenken. Zo kwamen de kinderen met een compleet nieuwe schoolregel: rust in de wc’s.
‘De toiletten werden nogal eens gebruikt als plek om buiten de lessen te klieren, te keten of te kletsen’, licht Saskia toe. ‘Via de leerlingenraad hebben de kinderen aangegeven dat ze rust willen in en rond de wc’s.’
Steeds meer leerlingen gebruiken de raad nu om ideeën in te brengen. Zo is een aantal kinderen aan het lobbyen voor de komst van een voetbalveldje met rubberen tegels. ‘Ik heb gevraagd of ze willen uitzoeken hoe we dit kunnen realiseren en of dit qua kosten haalbaar is voor onze school’, vertelt Saskia. ‘Daarmee slaan we twee vliegen in een klap: we stimuleren een onderzoekende houding én zo’n voetbalveldje wordt een aanwinst voor onze school.’
Binnenkort komt een meisje haar plannen voor een leerlingenstatuut in een bijeenkomst van de leerlingenraad presenteren. Een andere leerling zit bij de Rangerclub van het Wereld Natuur Fonds en komt, namens die club, pleiten voor verantwoord papiergebruik op school.
Anti-pestinstrument?
Saskia zet de leerlingenraad ook in als klankbord. Wat leerkrachten en ouders allemaal bedenken: werkt dat nou wel? Die vraag stelt ze vaak binnen de raad en ze koppelt deze dan aan diverse thema’s. De school is bijvoorbeeld druk doende met Positive Behaviour Support, een schoolbrede aanpak die positief gedrag op school bevordert. In die context, maar ook op andere momenten, komt het onderwerp ‘pesten’ nogal eens bij de leerlingenraad aan de orde. ‘Boeiend om te zien hoe kinderen uit de bovenbouw, maar ook de kleuters, hun ervaringen hiermee onder woorden brengen’, vindt Saskia. ‘De oudere kinderen vertellen hoe pesten onderhuids in zijn werk kan gaan. De kleuters kwamen met een verhaal over een afspraak die in hun klas is gemaakt om een bepaald kind niet te laten meespelen: ze vinden het eigenlijk niet zo aardig dat dit kind wordt buitengesloten.
Door over deze onderwerpen te praten, is de schoolregel ‘wat je zelf niet leuk vindt, doe dat ook niet bij een ander kind’ bedacht.’
Stoute Vrijdag
Het beleid rond gezond eten/drinken en bewegen is een onderwerp dat Saskia eveneens binnen de leerlingenraad aankaart. Ook aangaande dit punt vroeg ze de kinderen of het werkt wat de volwassenen hierover hebben bedacht. Die antwoordden dat het goed is dat er op school aandacht wordt besteed aan gezond leven. Maar afspraken hierover moeten niet te streng zijn, menen de leerlingen. Daarom introduceerden zij een plan voor een Stoute Vrijdag: een dag waarop flexibel mag worden omgegaan met gezond gedrag en waarop je best een Fristi of een pakje Wicky mee naar school mag nemen.
Ruim baan
Is er een bepaald type kinderen dat door klasgenootjes als afgevaardigde voor de leerlingenraad wordt gekozen of dat wordt aangewezen door hun juf of meester? Gaat dit bijvoorbeeld altijd om de populairste of slimste kinderen van de klas? Volgens Saskia zitten heel verschillende kinderen in de raad. Opvallend is wel dat er dit jaar diverse kinderen afgevaardigd zijn van wie de ouders in de Ouderraad of Medezeggenschapsraad zitten. ‘Misschien zit belangstelling voor zoiets in de genen’, lacht Saskia. En daarna vervolgt ze: ‘Aan onze vergaderingen doen kinderen van heel uiteenlopende leeftijden mee. Ik merk dat het voor de kleinsten soms wel lastig is zolang de aandacht erbij te houden.’
Eye opener voor haar is dat het beter is niet te sturend op te treden. Deze suggestie deed Anne Bertrand, de studente die onderzoek naar leerlingenraden uitvoerde, haar aan de hand. ‘Sindsdien geef ik de kinderen meer ruimte en dat levert constructieve inbreng op. Sturen leidt vaak tot voorspelbare ideeën en reacties, met mijn huidige aanpak komen er plannen los die mij meestal aangenaam verrassen.’
Meer en meer is de leerlingenraad op de Admiraal de Ruyterschool een ingeburgerd overlegorgaan, dat kinderen uitnodigt ideeën aan te dragen voor verbeteringen op hun school. ‘Ik ben tevreden over het positieve effect op ons onderwijs en onze leerlingen’, stelt Saskia vast. ‘Hopelijk gaan andere ASKO-scholen ook met zo’n leerlingenraad aan de slag.’
Meer weten of het onderzoeksrapport van Anne Bertrand lezen? Neem contact op met Saskia van Caem van de Admiraal de Ruyterschool.
