St. Janschool heeft eigen aanpak om pesten tegen te gaan
‘Wij geloven niet in één vaste methode om pesten aan te pakken’, stelt Jan Bakker, directeur van de St. Janschool. ‘Elk kind is anders. Wat voor de een goed werkt, is voor een ander niet effectief. Dus pinnen wij ons niet vast op één methode of systeem. We gebruiken een scala aan interventies en hulp- en onderzoeksmiddelen, vooral gebaseerd op de inbreng van kinderen, ouders en leerkrachten. Welke methode wordt toegepast, hangt af van de situatie en degenen die erbij betrokken zijn.’
Voor groot en klein zullen we aardig zijn
Bewegen en spelen kan goed zonder een ander te vervelen
Voor groot en klein zullen we verstaanbaar zijn
We zullen goed voor de spullen zorgen dan zijn ze weer te gebruiken morgen
Bovenstaande regels hangen in elk klaslokaal van de St. Jan en worden ‘kapstokregels’ genoemd. Daarmee onderschrijft de school dat het in het onderwijs om veel meer draait dan alleen om rekenen, taal en begrijpend lezen.
‘Niet alleen thuis, ook op school, is belangrijk dat kinderen zich op hun gemak, beschermd en (sociaal) veilig voelen’, zegt Jan Bakker. ‘Een fijne sfeer in de klas is een belangrijke voorwaarde voor goede schoolprestaties. Maar bovenal willen wij dat kinderen met plezier naar school gaan en dat al hun talenten goed uit de verf komen. Ons motto is dan ook ‘Je mag zijn wie je bent en worden wat je kunt’.
Daarom heeft de St. Jan, behalve aandacht voor basisvakken, ook ruime aandacht voor kunst, cultuur en wetenschap. En voor leuke activiteiten. Samen leuke dingen doen, werkt in de hand dat kinderen elkaar beter leren kennen en waarderen. Dit school jaar werkten zij bijvoorbeeld aan een project over voorwerpen die vakantieherinneringen oproepen. Zo raken zij met elkaar in gesprek en komen zij meer van elkaar te weten.’
De St. Jansschool werkt dus actief aan een goed pedagogisch klimaat. Toch wordt er, net als op veel andere scholen, soms gepest...
Onderwijsprijs
‘Waar groepen mensen zijn, wordt op allerlei manieren gepest: dat is niet compleet uit te bannen’, verklaart Jan. ‘Op onze school zitten bijna 400 leerlingen. Ouders en leerkrachten meegerekend, zijn er zo’n 700 mensen bij de St. Jan betrokken. Met zovelen bij elkaar is niet te voorkomen dat er soms wordt gescholden, kinderen worden buitengesloten of dat iemand wordt gepest met zijn uiterlijk of afkomst. Natuurlijk streven we er wel naar dit zoveel mogelijk tegen te gaan.’
Volgens Jan is van belang dat volwassenen niet voor kinderen invullen en bepalen wat verbeteringen zijn en hoe die zijn te bereiken. ‘Mogelijke oplossingen voor problemen moeten vanuit henzelf komen. Wij vragen de kinderen daarom om informatie en nuttige adviezen.’ Jan gelooft niet in anti-pestmethodes waarbij enkele leerlingen als mediator of pleinwacht worden ingezet om te bemiddelen bij ruzies. ‘Niet alleen zo’n mediator: nee, alle kinderen moeten meedenken, zich de normen en waarden van onze school eigen maken en zich medeverantwoordelijk voelen voor een goede sfeer. ’
Deze eigenzinnige, soms wat eigenwijze, benadering, blijkt succesvol. Twee projecten van St. Jan werden eind vorig jaar genomineerd voor de Nationale Onderwijs Prijs Noord-Holland. Ze werden beloond met een mooie tweede prijs.
Project 1: de Loepieloepgroep
Leerlingen van de groepen 6 en 7 van St. Jan deden, met hulp van Stichting Alexander, onderzoek naar de veiligheid op school. ‘Mijn school onder de loep’ heet dit project. De kinderen onderzochten situaties die te maken hadden met spelen, leren en verkeer. Ze presenteerden hun onderzoeksresultaten en aanbevelingen aan de andere leerlingen en de leerkrachten. Tips uit het onderzoeksrapport zijn onder andere:
· Het belangrijkste is dat elke juf of meester van alle kinderen houdt, dan kan het niet mis gaan.
· Neem goede ideeën van leerlingen serieus
· Zorg dat de klas er gezellig uitziet
Project 2: film over pesten
Groep 8 maakte, voor een project over ondernemerschap, samen met ouders de film ’13 problemen’, over vriendschap en pesten. De kinderen schreven zelf het script, zetten een productiemaatschappij op, maakten een website en produceerden de film. ‘Veel scholen maken tegenwoordig een film, vaak over (digitaal) pesten’, aldus de jury van de Nationale Onderwijs Prijs. ‘maar op de St. Janschool gaan de inbreng en verantwoordelijkheid van de leerlingen veel verder dan we gewend zijn.’
Gouden weken
Bovenstaande projecten zijn onderdeel van een groter aanbod. Ook met bijvoorbeeld de SAFE training (een zelf ontwikkelde faalangst reductie training) en de Gouden Weken werkt de St. Jan aan een goed pedagogisch klimaat. Met de Gouden Weken worden de eerste vier weken van elk schooljaar bedoeld. Hierin brengen leerkrachten de kapstokregels onder de aandacht en stellen de kinderen aanvullende positief geformuleerde gedragsregels op, voor in de klas. Verder heeft de St. Jan een klachtenprocedure voor gepeste leerlingen en werkt de school onder andere met het sociaal-emotionele leerlingvolgsysteem ‘ZIEN!’, de Gelukskoffer en interventies op maat, zoals competentietraining OKC.
‘Een zelf samengesteld pakket met anti-pesthulpmiddelen’, benadrukt Jan Bakker. Griezelend vult hij aan: ‘Een methode die ik hier zeker nooit in zal opnemen, is de M5 methode, waarbij een school een online meldsysteem voor pesten ofwel een soort ‘kliklijn’ inzet.’
Enge toiletten?
Jan vult zijn verhaal aan met een rondleiding door het schoolgebouw.
Het trappenhuis staat vol met vrolijke werkstukken die de kinderen voor Pasen hebben gemaakt. In de klaslokalen hangen en staan de resultaten van leuke (kunst)projecten. De kleutertoiletten zijn een fleurige uitsmijter. Voorheen hadden de kleuters aangegeven hun wc’s maar enge plekken te vinden. Typisch St. Jan om dan meteen in te spelen op de wensen van de kinderen. De kleuters kregen leuke lichte ruimtes met tegels waarop kleurige eendjes zijn afgebeeld, deuren met een geinige tekening erop en vrolijke zelfgemaakte lampjes. Zo transformeerden de ‘enge’ plekken tot toptoiletten.
Ouders als belangrijke partner
In een van de gezellige gangen zit een groepje kinderen te lezen en te schrijven. Over pesten willen ze best een paar vragen beantwoorden. Zij werken in hun klas met de volgende methode: als iemand gepest wordt, roepen ze ‘STOP’. Gaat iemand door, dan roepen ze het weer. Na drie keer STOP wordt de juf of meester erbij gehaald. Werkt heel goed.
Sterre, één van de kinderen uit het groepje, heeft meegemaakt dat ze constant met haar rossige haarkleur werd gepest. Bovendien schold een klasgenootje haar steeds uit voor HULK, een monster uit een bekende tv-serie. ‘Gewoon niet op reageren, dan houdt dit vanzelf op’, adviseerde haar vader. En hij had gelijk.
‘Goed partnerschap met de ouders is ook van belang voor een harmonieuze sfeer in onze school’, haakt Jan hierop in. ‘Onze school staat open voor ouders: zij kunnen actief meedoen en meedenken.’
Tot slot brengt hij een kreet van LOESJE naar voren: ‘Waarom moeilijk doen als het samen kan’.
Het hele onderzoeksrapport lezen van St. Alexander? Klik op de link hiernaast.
.
